AutoCAD’de Mimari Plan Çizimi: A’dan Z’ye Örnekli Anlatım

AutoCAD’de Mimari Plan Çizimi

AutoCAD, mimari plan çiziminde dünya genelinde kullanılan temel araçlardan biridir. Konut, ofis, mağaza, eğitim yapıları, sağlık binaları ve endüstriyel yapılar için üretilen mimari projelerin önemli bir kısmı hâlâ 2B AutoCAD temelli çizimlerle sahaya aktarılır.

Mimari plan çizimi, yalnızca duvar çizmekten ibaret değildir; aks sistemi, ölçülendirme, kapı-pencere yerleşimi, merdiven, ıslak hacim çözümü, mobilya ve pafta düzeni gibi birçok bileşenin tutarlı bir şekilde bir araya gelmesi gerekir. Bu yazıda AutoCAD’de mimari plan çizimini A’dan Z’ye, adım adım mantığıyla inceleyeceğiz.

AutoCAD ile Mimari Plan Çiziminde Neler Yapabilirsiniz?

• ► Konut, ofis, mağaza, eğitim ve sağlık yapıları için kat planları oluşturmak
• ► Aks sistemi ve modülasyon üzerinden taşıyıcı ve duvar yerleşimini kurmak
• ► Kapı, pencere, merdiven ve ıslak hacim çözümlerini plan üzerinde göstermek
• ► Fonksiyon şeması, dolaşım ve alan kullanımını planla ilişkilendirmek
• ► Ölçülendirilmiş, paftaya hazır mimari çizimler üretmek

Mimari plan çizimi; bir yapının yatay düzlemde kesilerek, duvarlar, açıklıklar, sirkülasyon elemanları ve işlevsel bölümlerin ölçekli olarak gösterilmesidir. AutoCAD üzerinde bu süreç; aks sistemi, duvar kalınlıkları, kapı-pencere boşlukları, merdivenler, ıslak hacimler, mobilyalar ve diğer mimari elemanların belirli kurallar çerçevesinde çizilmesiyle gerçekleşir.

Plan, mimari projenin en temel bileşenidir; kesit, görünüş, sistem detayları ve 3B modelleme süreçlerinin çoğu, plan kararlarından beslenir. Bu nedenle AutoCAD’de plan çizim mantığını doğru kurmak, tüm proje disiplinleri için kritiktir.

1. Proje Bilgilerini ve Ölçeği Belirleme

• Yapı tipi: konut, ofis, mağaza, eğitim, sağlık vb.
• Çizim ölçeği: 1/50, 1/100, 1/200 gibi kullanım amacına uygun ölçek seçimi
• Kat yüksekliği, net iç yükseklik, taşıyıcı sistem türü (betonarme, çelik, karma)
• Pafta boyutu: A3, A2, A1 gibi çıktı formatının düşünülmesi

2. Katman (Layer) Organizasyonu Kurma

Duvar, aks, kot, ölçü, yazı, mobilya, pencere, kapı, merdiven, ıslak hacim, referans çizgileri için ayrı katmanlar açılır. Her katman; farklı renk, çizgi tipi ve çizgi kalınlığı ile tanımlanarak hem model uzayında hem de çıktı alınırken okunabilirlik artırılır.

3. Aks Sistemi ve Modülasyon

Mimari ve statik koordinasyonun temel referansı aks sistemidir. AutoCAD’de:

• Yatay ve düşey akslar grid mantığıyla yerleştirilir.
• Akslar numara ve harflerle etiketlenir (1-2-3, A-B-C gibi).
• Taşıyıcı sistem ve duvar yerleşimi akslara göre konumlandırılır.

4. Duvarların Çizimi ve Kat Kesim Düzeyi

Kesim düzeyi genellikle ±1.00–1.20 m aralığında kabul edilerek, bu seviyede kesilen duvarlar dolu çizgiyle, alttaki öğeler (parapet vb.) farklı tipte gösterilir. Taşıyıcı duvarlar, bölme duvarlar, şaft çevreleri ve dış kabuk; duvar katmanında net kalınlıklarıyla çizilir.

5. Kapı ve Pencere Yerleşimi

Standart kapı ve pencere blokları kullanmak, projeyi hızlandırır ve tutarlılığı artırır. AutoCAD’de:

• Kapı blokları açılma yönü (kanat yönü) ile birlikte yerleştirilir.
• Pencere boşlukları duvar kesikleri ile doğru hizada gösterilir.
• Kapı-pencere ebatları ve kodları (D1, D2, P1 vb.) plan üzerinde okunabilir bir sistemle etiketlenir.

6. Merdiven, Islak Hacim ve Dolaşım Çözümleri

Merdivenler; rıht ve basamak sayıları, yön okları ve kot bilgileriyle net olarak çizilir. Islak hacimlerde:

• Lavabo, klozet, duş, küvet ve diğer elemanlar standart sembollerle gösterilir.
• Düşük kotlu alanlar (duş teknesi vb.) kot farkı ile belirtilir.
• Dolaşım alanları (hol, koridor) ve net geçiş genişlikleri kontrol edilir.

7. Mobilya ve Kullanım Senaryosu

AutoCAD’de basit ama ölçüyü temsil eden mobilya yerleşimi, mekanların ne kadar işlevsel olduğunu hızlıca gösterir. Yatak, dolap, masa, oturma grubu, mutfak tezgahı gibi elemanlar doğru ölçülerle yerleştirilerek; kullanım senaryosu test edilir.

8. Ölçülendirme, Kotlar ve Yazılar

Dimstyle ve text style ayarları, planın okunabilirliğini doğrudan etkiler. Bu aşamada:

• Akslar arası ölçüler, net açıklıklar, kapı-pencere ölçüleri verilir.
• Kat kotu, döşeme kotu, basamak kotları gibi kritik noktalar yazılır.
• Mekân isimleri ve alan bilgileri (m²) düzenli bir hiyerarşi ile yerleştirilir.

9. Pafta Düzeni ve Baskıya Hazırlık

Model uzayındaki çizim, layout alanında uygun ölçekle viewport içinde gösterilir. Pafta çerçevesi, başlık bloğu, lejant ve notlar eklenir. Çizgi kalınlıkları, renkler ve yazı büyüklükleri baskı önizlemesi (plot preview) ile kontrol edilir.

Mimarlık Ofisleri

Konut, karma kullanımlı yapılar, ticari yapılar ve kentsel tasarım projelerinde mimari planların üretilmesi için temel araçtır.

İç Mimarlık ve Mağaza Tasarımı

Mekân organizasyonu, mağaza ve showroom planları, mobilya yerleşimi ve uygulama planları AutoCAD üzerinden üretilir.

Mühendislik ve Proje Yönetim Firmaları

Mimari planlar, statik, mekanik, elektrik ve yangın projeleri gibi diğer disiplinlerle koordinasyon için referans olarak kullanılır.

Şantiye ve Uygulama Ekipleri

Uygulama sırasında referans alınan mimari planlar; ölçü, kot ve detay bilgisini sahaya taşıyan ana dökümandır.

AutoCAD’de mimari plan çizimi; aks sisteminden duvar organizasyonuna, kapı-pencere yerleşiminden merdiven ve ıslak hacim çözümüne, mobilya yerleşiminden ölçülendirme ve pafta düzenine kadar pek çok bileşenin bir arada kurgulandığı sistematik bir süreçtir. Doğru katman organizasyonu, standart blok kullanımı, tutarlı ölçü ve yazı stilleri ile hazırlanan planlar, hem proje ofisi içinde hem de sahada daha az hata, daha hızlı uygulama ve daha kontrollü bir süreç anlamına gelir.

Eğitimlerimiz